یتیم نوازی

یتیم‌نوازی؛

در شب‌های ظلمانی کوفه، آنها همواره قامت بزرگمردی را می‌دیدند که مخلصانه و عاشقانه، به رفع نیازهای مستمندان، همت می‌گماشت و یتیمان شهر، همیشه چهره‌ای نورانی را به عنوان پدر می‌شناختند که با لبخندی بر لب، تفقدشان می‌کرد و همراهشان بود؛

به واقع، علی علیه السلام، جای پدر را برایشان پر کرده بود...

و حالا ما؛ من و تو!

باور کنیم که مسئولیم؛ که یتیم، تنها و بی‌همراه، حداقل از نظر عاطفی، نیاز به دلجویی و همراهی دارد...

از دیدگاه قرآن

«ارایت الذی یکذب بالدین فذلک الذی یدع الیتیم: آیا کسی که روز جزا را پیوسته انکار می‌کند دیدی؟! او همان کسی است که یتیم را با خشونت می‌راند.» (ماعون/ 1-2)

با یتیمان نباید به این دلیل که آنها سرپرستی ندارند، بد رفتاری کرد. آنها همواره نیاز به مهربانی و محبت دارند. برخورد خوب و مناسب با یتیم، می‌تواند علاوه بر ایجاد انگیزه و تقویت روحیه او، باعث ایجاد گشایش در کار یتیم‌نواز هم شود.

دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام)

حضرت علی علیه السلام:

« الله الله فی الایتام، فلا تغبوا افواههم، و لا یضیعوا بحضرتکم: خدا را خدا را درباره‌ی یتیمان، آنها را گاهی سیر و گاهی گرسنه نگذارید و نکند با حضور شما ضایع شوند.»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله:

« احب بیوتکم الی الله بیت فیه یتیم مکرم: محبوب‌ترین خانه‌های شما در نظر خدا، خانه‌ای است که در آن یتیمی محترم باشد.»

رسول خدا صلی الله علیه و آله:

« کن للیتیم کالاب الرحیم:برای یتیم، همچون پدری مهربان باش.»

امام علی علیه السلام:

به فرزندان باقی مانده از دیگران نیکی کنید تا به فرزندانی که از شما باقی می‌ماند، نیکی کنند.

نگاه بزرگان

حکایت

روزی گذشت پادشهی از گذر گهی                                   فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست

پرسید زان میانه یکی کودک یتیم                                      کاین تابناک چیست که بر تاج پادشاست

نزدیک رفت پیرزنی گوژپشت و گفت                                 این اشک دیده‌ی من و خون دل شماست

بر قطره‌ی سرشک یتیمان نظاره کن                                تا بنگری که روشنی گوهر از کجاست

                                                                                                                              پروین اعتصامی

یتیم کیست؟

در افراد انسان، به انقطاع و جدایی کودک از پدر یا از دست دادن او- قبل از سن بلوغ- اطلاق می‌شود.

وظایف جامعه نسبت به یتیمان

1- بعد عاطفی:

عواطف انسانی، ایجاب می‌کند که آنها همچون سایر فرزندان جامعه، مورد حمایت و توجه عموم باشند و از همه اینها گذشته، مردم از آینده کودکان خود که ممکن است در چنین شرایطی قرار گیرند، مطمئن شوند.

2- حمایت مالی

باید دیگران همچون پدران و مادرانی دلسوز، رنج یتیمی را از وجود آنها بیرون کنند و گرد وغبار تنهایی را از چهره آنها بزدایند.

در روایت آمده که امام سجاد علیه السلام سرپرستی و تامین مخارج حدود صد خانواده از یتیمان و فقرای مدینه را به عهده داشت و با دست خویش به یتیمان غذا می‌داد و آنها را تکریم و نوازش می‌نمود.

تکریم ایتام

پیامبرانی چون حضرت موسی و حضرت عیسی- علیهما‌السلام- به شدت از حقوق یتیمان طرفداری کرده و ظلم به یتیمان را از گناهان کبیره شمرده‌اند.

امام علی علیه السلام در نامه خود خطاب به مالک اشتر در مورد رعایت حقوق یتیمان چنین توصیه می‌فرماید:

از یتیمان خردسال و پیران سالخورده که راه چاره‌ای ندارند و دست نیاز برنمی‌دارند، پیوسته دلجویی کن که مسئولیتی سنگین بر دوش زمامداران است. اگر چه حق، تمامش سنگین است، اما خدا آن را بر مردمی آسان می‌کند که آخرت را می‌طلبند، نفس را به شکیبایی وا می‌دارند و به وعده‌های پروردگار اطمینان دارند.

ماه رجب مبارک

رجب، ماه خدا بر شما عزیزان مبارکباد.

بدان‏که این ماه و ماه شعبان و ماه رمضان در شرافت،کامل و تمامند و روایات بسیارى در فضیلت آنها وارد شده است‏ بلکه از رسول خدا صلى اللّه علیه و آله روایت شده است که رجب ماه بزرگ خدا است و ماهى در احترام و فضیلت به آن نمى‏رسد و در این ماه جنگ‏ با کافران حرام است!!و رجب ماه خدا و شعبان ماه من و رمضان ماه امّت من است،کسى‏که یک روز از ماه رجب را روزه‏ بدارد،مستحقّ خشنودى بزرگ خدا مى‏شود و خشم حق از او دور مى‏گردد و درى از درهاى دوزخ به رویش بسته مى‏شود. و از حضرت موسى بن جعفر علیهما السلام روایت شده است:هرکه یک روز از ماه رجب را روزه بدارد بهشت بر او واجب مى‏شود.و نیز فرمود:رجب نام نهرى در بهشت که از شیر سپیدتر و از عسل شیرین‏تر است،هرکه یک روز از رجب را روزه بدارد به یقین از آن نهر بیاشامد.و از امام صادق علیه السّلام نقل شده است که رسول خدا صلى اللّه علیه و آله فرمود:ماه رجب ماه استغفار امّت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزگار و مهربان است و رجب را«اصبّ»[یعنى فروریزنده‏تر]مى‏گویند،زیرا رحمت خدا در این ماه بر امّت‏ من بسیار ریخته مى‏شود،پس بسیار بگویید،استغفر اللّه و اساله التّوبة ابن بابویه به سند معتبر از سالم روایت نموده که گفت:در اواخر ماه رجب که چند روزى از آن مانده بود به خدمت امام صادق علیه السّلام‏ رفتم.چون نظر مبارک آن حضرت بر من افتاد،فرمود:آیا در این ماه روزه گرفته‏اى؟گفتم:نه به خدا اى پسر رسول خدا.فرمود:آنقدر ثواب از تو فوت شده که اندازه آن را جز خدا کسى نمى‏داند،به یقین این ماهى است که خدا آن را بر ماههاى دیگر فضیلت داده و احترام آن را عظیم نموده و گرامى داشتن روزه‏داران این ماه را بر خود واجب کرده!!گفتم:یابن رسول اللّه،اگر در باقیمانده‏ این ماه روزه بدارم آیا به بخشى از ثواب روزه‏داران آن نایل مى‏شودم؟فرمود:اى سالم هرکه یک روز از آخر این ماه را روزه بدارد،خدا او را از سختى سکرات مرگ و از هراس پس از مرگ و از عذاب قبر ایمن مى‏کند،و هرکه دو روز آخر این ماه را روزه بدارد،به آسانى از صراط مى‏گذرد،و هرکه سه روز آخر این ماه را روزه بدارد از وحشت بزرگ روز قیامت،و از سختیها و هولهاى آن روز ایمن مى‏شود،و برات آزادى از آتش دوزخ را به او عطا مى‏کنند. در هر صورت براى روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده و در روایت آمده: اگر کسى قدرت بر روزه ماه رجب را ندارد، هر روز این تسبیحات را صد بار بخواند، تا ثواب روزه ماه رجب را دریابد:
سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِی التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ
منزّه است خداى بزرگ،منزّه است آن‏که تسبیح جز براى او سزاوار نیست،منزّه است خداى عزیزتر و گرامى‏تر، منزّه است آن‏که جامه عزّت در پوشید که تنها او براى آن‏جامه شایسته است.